راهنمای جامع از کاشت تا برداشت
گیاه شناسی:
فلفل کاپی (Capsicum annuum L) گیاهی از خانواده بادمجانیان (Solanaceae) است که به دلیل طعم و رنگ جذاب خود در آشپزی سراسر جهان محبوبیت دارد. این گیاه دارای حداقل 30 گونه بوده و بذری آن به صورت برون خاکی و اپیکوتیل جوانه می‌زند. فلفل کاپی ریشه اصلی عمیقی دارد اما ریشه‌های فرعی آن ضعیف هستند. این گیاه خود بارور است و زنبور عسل نیز در افزایش تشکیل میوه نقش دارد. بوته فلفل کاپی کوتاه بوده و میوه آن در رنگ‌های قرمز، زرد و نارنجی یافت می‌شود. رنگ قرمز فلفل به دلیل ماده آلکالوئیدی کاپسایسین است که طعمی تند و تیز به آن می‌دهد.
نام علمی: Capsicum annuum
مشخصات:
- ارتفاع بوته: 30 تا 60 سانتی‌متر
- طول میوه: 10 تا 20 سانتی‌متر
- رنگ میوه: قرمز، زرد، نارنجی، بنفش
- طعم: شیرین، تند
- فصل کاشت: بهار
- فصل برداشت: تابستان و پاییز
ارقام محبوب فلفل کاپی:
- فلفل کاپی شیرین: این واریته فلفل کاپی فوق‌العاده پربار و زودرس است. میوه آن 3 تا 4 گوش بوده و طول و عرض آن به ترتیب 16 و 10 سانتی‌متر می‌رسد. گوشت این فلفل ضخیم، بسیار شیرین و خوش‌طعم است. این واریته برای کاشت در گلخانه و فضای باز، گلدان و همچنین کشت هیدروپونیک مناسب است.
- فلفل کاپی تند: این واریته فلفل کاپی طعمی تند و تیز دارد و برای مصارف مختلفی مانند تهیه سس و ترشی استفاده می‌شود.
- فلفل دلمه ای: این واریته فلفل کاپی دارای میوه‌ای بزرگ و توخالی است که معمولاً برای پر کردن و پخت و پز استفاده می‌شود.
نحوه کاشت بذر فلفل کاپی:
فلفل کاپی را به راحتی می‌توان در گلدان و یا خاک باغچه کاشت. کاشت در باغچه به دلیل باردهی بیشتر گیاه، ترجیح داده می‌شود.
مراحل کاشت بذر فلفل کاپی:
- آماده سازی بذر: بذرها را به مدت 3 تا 10 ساعت در آب ولرم خیس کنید. زمانی که تمام بذرها در ته ظرف ته نشین شدند، آماده کاشت هستند.
- آماده سازی خاک: سینی نشاء را با خاک مناسب (کوکوپیت، پیت ماس یا خاک برگ) پر کنید.
- کاشت بذر: بذرها را در عمق نیم تا یک سانتی‌متری خاک بکارید.
- آبیاری: به بذرهای کاشته شده آب اسپری کنید تا خاک کاملاً خیس شود.
- قرار دادن در محیط گرم: سینی نشاء را به محیطی گرم (حدود 30 درجه سانتی‌گراد) منتقل کنید.
- محافظت از نور مستقیم خورشید: سینی را دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید. تابش مستقیم خورشید می‌تواند باعث خشک شدن سریع خاک و مرگ جوانه‌ها شود.
- نگهداری از رطوبت: مراقب باشید خاک سینی نشاء خشک نشود و به طور مداوم آن را مرطوب نگه دارید.
- جوانه زنی: دوره جوانه زنی بذر فلفل کاپی حدود یک هفته است.
- انتقال نشاء: زمانی که نشاءها دو یا چهار برگه شدند، می‌توانید آنها را به محل اصلی کشت منتقل کنید.
- فاصله گذاری: فاصله کشت نشاءها از یکدیگر در خاک باید بین 5 تا 10 سانتی‌متر باشد.
- کاشت در گلدان: برای کاشت گلدانی، هر نشاء را در گلدانی به قطر 10 سانتی‌متر بکارید.
- تقویت خاک: برای تقویت خاک باغچه، می‌توانید مقداری کود حیوانی پوسیده یا کمپوست به آن اضافه کنید.
نگهداری از فلفل کاپی:
- نور :
- در صورت کاشت گلدانی داخل منزل، گلدان را جلوی پنجره جنوبی قرار دهید تا نور مستقیم خورشید را دریافت کند.
- در صورتی که نور کافی نباشد، می‌توانید از لامپ‌های فلورسنت با فاصله 8 تا 10 سانتی‌متری گیاه و روشنایی روزانه حداقل 15 ساعت استفاده کنید.
- دما: فلفل کاپی به دمای بالا نیاز دارد و در مناطق گرمسیری بهتر رشد می‌کند. بهترین دما برای رشد این گیاه 21 تا 30 درجه سانتی‌گراد است.
- آبیاری: فلفل کاپی را تنها زمانی که سطح خاک خشک شد آبیاری کنید. آبیاری بیش از حد موجب پوسیدگی ریشه و ریزش برگ و گل گیاه می‌شود. زهکشی مناسب محل کشت نیز ضروری است. کمبود آب می‌تواند باعث تندی بیش از حد فلفل شود.
- خاک: خاکی مناسب برای کاشت فلفل کاپی باید رطوبت را در خود نگه دارد و به سرعت خشک نشود. هرچه خاک سبک‌تر و دارای مواد مغذی بیشتری باشد، گیاه تنومندتر و پربارتر خواهد شد. ترکیب مناسبی از خاک باغچه، کود حیوانی پوسیده یا کمپوست، پیت ماس یا کوکوپیت برای کاشت فلفل کاپی ایده‌آل است.
- PH مناسب خاک برای کاشت فلفل کاپی کمی اسیدی و بین 5.5 تا 6 است.
- برداشت:
- تقریباً شرایط کاشت و برداشت تمامی ارقام فلفل یکسان است، اما بسته به رقم آن دوره رشدی آنها متفاوت است.
- فلفل کاپی شیرین را می‌توان یک ماه پس از گلدهی برداشت کرد.
- در زمان برداشت، میوه فلفل کاپی باید به اندازه و رنگ نهایی خود رسیده باشد.
- برای برداشت، از قیچی تیز و تمیز استفاده کنید و ساقه فلفل را نزدیک به شاخه اصلی ببرید.
نکات مهم:
- فلفل کاپی نسبت به سرما حساس است.
- برای گرده افشانی بهتر، گلدان فلفل را به آرامی تکان دهید تا گرده‌ها پخش شوند. زنبور عسل نیز به گرده افشانی طبیعی فلفل کاپی کمک می‌کند.
- کوددهی را با کودهای مخصوص سبزیجات و طبق دستورالعمل بسته بندی انجام دهید.
- آفات و بیماری‌های رایج فلفل کاپی شامل شته، تریپس، لکه برگی و سوختگی باکتریایی است. در صورت مشاهده علائم بیماری، از سموم کشاورزی ارگانیک با مشورت کارشناس استفاده کنید.
با رعایت این نکات ساده می‌توانید به راحتی فلفل کاپی خوشمزه و باکیفیت را در منزل یا باغچه خود پرورش دهید.
